Menedżerowie odgrywają bardzo ważną rolę w organizacjach. Dbają o rozwój biznesu i zarządzają pracą swojego zespołu, tym samym wpływając na satysfakcję i ścieżkę zawodową swoich bezpośrednich podwładnych. Choć wielu z nich ma unikalne metody kierowania zespołem, to można wyróżnić sześć podstawowych rodzajów przywództwa, które często określają styl pracy. Czym charakteryzują się poszczególne style?

Według psychologa Daniela Golemana istnieje sześć stylów zarządzania. Nie oznacza to jednak, że szefowie wykorzystują zawsze wyłącznie jedną technikę. Najlepsi potrafią bowiem łączyć elementy charakterystyczne dla kilku rodzajów przywództwa, w zależności od sytuacji. Zapoznaj się z poniższym opisem stylów zarządzania, aby dowiedzieć się, jak skuteczniej kierować zespołem.

1. Styl autorytarny

Zarządzanie autorytarne może być pomocne w sytuacjach kryzysowych. Warto z niego korzystać, gdy poczucie jedności współpracowników jest na niskim poziomie, co wpływa na efekty pracy całego zespołu.

Wykorzystując tę technikę w obliczu problematycznych sytuacji, menedżer powinien być stanowczy, a także podejmować samodzielne decyzje, mające na celu zminimalizowanie konsekwencji kryzysu. Standardowymi elementami tego stylu są: wydawanie pracownikom bezpośrednich poleceń, kontrolowanie pracy zespołu, a także szybkie reagowanie na zmiany.

Ważne jest, aby wykorzystywać ten styl świadomie i rozsądnie, tj. jedynie w przypadku trudnych sytuacji zespołowych, np. wewnętrznych konfliktów. Zbyt częste posługiwanie się technikami autorytarnymi może bowiem mieć negatywny wpływ na relacje menedżera z podwładnymi.

2. Styl wizjonerski

Styl wizjonerski sprawdza się, gdy w firmie mocno stawia się na wdrażanie innowacyjnych rozwiązań. Stosuje się go również, gdy organizacja chce zadbać o swoją konkurencyjność na rynku. Metoda ta wymaga umiejętności perswazyjnych, a także empatii. Ważne jest bowiem, aby skutecznie zachęcić podwładnych do współpracy w nowym obszarze i przekonać ich do wprowadzanych zmian.

Szef posługujący się wizjonerskim stylem zarządzania powinien wiedzieć, co najlepiej motywuje zespół i w jaki sposób może zmobilizować jego członków do efektywnej współpracy. Istotne jest, aby w toku realizacji projektu każdy pracownik czuł się równie potrzebny i mógł w pełni zaangażować się w swoją część. Dzięki temu łatwiej będzie osiągnąć wspólny cel.

Należy jednak pamiętać, że przedstawiane zespołowi wizje i cele zawsze powinny być osiągalne. W przeciwnym razie, nierealistyczne założenia mogą zdemotywować pracowników. Ważne jest, aby plan był odpowiednio opracowany, pomysł ciekawy i uzasadniony, a menedżer – pełen pasji i zaangażowania. Wówczas zespół może osiągnąć wiele sukcesów.

3. Styl afiliacyjny

Zarządzanie afiliacyjne koncentruje się na budowaniu partnerskich relacji z i pomiędzy pracownikami. Najlepiej sprawdza się w przypadku dołączenia nowej osoby do zespołu. Może być również skuteczne w sytuacji, gdy podwładnym brakuje odwagi lub motywacji w codziennej pracy. Oferowanie wsparcia i wzbudzanie zaufania u pracowników często ma bowiem wpływ na ich satysfakcję i dobre samopoczucie.

Aby skutecznie wykorzystywać tę technikę, menedżer powinien stale rozwijać swoją inteligencję emocjonalną, a także reagować na różnorodne potrzeby pracowników. Kluczowe jest także stałe budowanie i pielęgnowanie zaufania podwładnych.

Jednocześnie należy uważać, aby budowanie dobrych, partnerskich relacji nie wiązało się z obniżeniem produktywności pracowników. Zespoły, w których przełożony najczęściej zarządza stylem afiliacyjnym, charakteryzują się wysokim poczuciem szczęścia i lojalnością, jednak całkowite bagatelizowanie kwestii zawodowych, może wiązać się z obniżeniem zaangażowania pracowników. Należy zatem podejmować takie działania, które przełożą się zarówno na dobre samopoczucie podwładnych, jak i ich wydajność. Kluczowe może być jasne precyzowanie swoich oczekiwań i zachęcanie współpracowników do systematycznego rozwijania swoich kompetencji.

4. Styl demokratyczny

W demokratycznym stylu zarządzania dla menedżera liczy się opinia każdego członka zespołu. Jest to dobra technika w przypadku wprowadzania zmian lub chęci zbudowania większego poczucia jedności w grupie. Warto stosować ją również wtedy, gdy pracownikom w codziennej pracy brakuje pewności siebie.

Kluczowymi cechami w tej technice są wysoko rozwinięta inteligencja emocjonalna, otwartość, a także umiejętność aktywnego słuchania. Menedżer powinien zachęcać podwładnych do dzielenia się własnymi pomysłami i opiniami. Ważne jest, aby nie bagatelizować zdania żadnego członka grupy. Wówczas współpraca będzie przyjemniejsza i bardziej efektywna.

Wykorzystując tę technikę, nie należy jednak zapominać o celu współpracy – długie debaty i poszukiwanie kolejnych rozwiązań często mogą bowiem przyczyniać się do wydłużania czasu niezbędnego do podjęcia decyzji.

5. Styl normatywny

Zarządzanie w stylu normatywnym może być skuteczne, gdy zespół składa się z osób preferujących zadaniowy styl pracy. Jest to sposób przywództwa liderów, którzy udzielają oszczędnych wskazówek, a skupiają się bardziej na efektach i standardach pracy. Celem pracy jest wówczas osiąganie jak najlepszych wyników.

Menedżer kierujący zespołem w stylu normatywnym powinien dawać przykład podwładnym, jednocześnie odpowiednio wysoko zawieszając poprzeczkę. Dzięki temu współpracownicy będą mogli powielać najlepsze praktyki, a także rozwijać swoją samodzielność.

Często jednak, szefowie wykorzystujący tę technikę, cechują się perfekcjonizmem. Co za tym idzie, gdy nie są w pełni zadowoleni z rezultatów pracy podwładnego, następnym razem wykonują zadanie samodzielnie, bez udzielania feedbacku współpracownikowi. To z kolei może przełożyć się na osłabienie dobrych relacji w zespole i zwiększać prawdopodobieństwo wypalenia zawodowego menedżera. Aby uniknąć takiej sytuacji, przełożeni powinni pamiętać o tym, jak wiele korzyści niesie za sobą udzielanie informacji zwrotnej i dbałość o jakościową komunikację na każdym etapie pracy podwładnego.

6. Styl trenerski (coachingowy)

Menedżerowie chcący zadbać o stały rozwój swoich pracowników, powinni wykorzystywać techniki stylu trenerskiego. Jest to dobre rozwiązanie w sytuacji, gdy firma nie oferuje wsparcia mentora. Dzięki inwestowaniu w doskonalenie umiejętności pracowników, można zbudować jeszcze silniejsze, partnerskie relacje i usprawnić pracę całego zespołu.

W zarządzaniu stylem trenerskim ważne jest systematyczne udzielanie informacji zwrotnej, inspirowanie współpracowników, a także otwartość na szczere rozmowy. Kluczowe jest również umożliwienie podwładnym rozwoju poprzez uczestnictwo w szkoleniach czy konferencjach. Pomocna w tej technice jest proaktywna postawa menedżera, a także umiejętność patrzenia „przyszłościowego”. Dzięki wsparciu przełożonego, pracownicy mogą z większą pewnością siebie pełnić codzienne obowiązki i osiągać lepsze wyniki.

Zarządzanie w tym stylu ma wiele korzyści, jednak należy rozsądnie korzystać z jego technik. Przede wszystkim, angażując się w rozwój zawodowy pracowników, warto zadbać także o swoją karierę. Wsparcie zespołu nie powinno bowiem uniemożliwiać pełnienia własnych obowiązków zawodowych. Co więcej, kluczowe jest dokładne rozpoznanie potrzeb współpracowników. Nie dla każdego bowiem te same obszary będą miały równie duże znaczenie. Aby jak najlepiej dostosować proces rozwijania umiejętności pracowników – konieczna jest jakościowa komunikacja, szczerość i zaufanie.

Chcesz dowiedzieć się więcej na temat przywództwa? Przeczytaj, jakich liderów będą potrzebowały organizacje w nowej erze pracy.

Jak promować zdrowe podejście do pracy wśród pracowników? Zapoznaj się ze wskazówkami dla menedżerów.

Agnieszka Pietrasik

Executive Director w Hays Poland
Profil autora na LinkedIn