Rozmowa kwalifikacyjna jest zwykle drugim – zaraz po aplikowaniu na interesującą ofertę – etapem starania się o nową pracę. Zaproszenie na rozmowę oznacza, że informacje zawarte w CV okazały się interesujące, a nasz profil zachęcił rekrutera lub potencjalnego pracodawcę do spotkania. Może również oznaczać otrzymanie oferty pracy, chociaż wcześniej będziemy musieli zmierzyć się z całym – czasem kilkuetapowym – procesem rekrutacyjnym, który w wielu przypadkach generuje sporą dawkę stresu. 

Wpływ stresu na człowieka 

Jedna z najpopularniejszych definicji stresu opisuje go jako relację zachodzącą między osobą i otoczeniem. Jest to relacja, która przez człowieka odczuwana jest jako nadwyrężająca zasoby oraz pogarszająca dobre samopoczucie. W obliczu stresu najczęściej dążymy do zmniejszenia jego natężenia. Sam proces radzenia sobie ze stresem definiowany jest jako wysiłki, mające na celu opanowanie pojawiających się trudności, które dana osoba odbiera jako obciążające lub przekraczające jej możliwości. Każdy z nas inaczej odbiera stres, stąd też reagujemy na niego w odmienny sposób. Wiele zewnętrznych oznak jest jednak wspólnych i łatwo rozpoznawalnych, ponieważ stres inicjuje szereg określonych zmian zachodzących w organizmie. 

Jak radzić sobie ze stresem? 

Najczęściej mówimy o trzech stylach radzenia sobie ze stresem.

• Styl skoncentrowany na zadaniu, dzięki czemu jest stylem niosącym najwięcej korzyści. Polega na podejmowaniu wysiłków zmierzających do rozwiązania istniejącego problemu lub zmiany trudnej dla nas sytuacji.
• Styl skoncentrowany na emocjach, polegający w głównej mierze na skupieniu się na tym, co czujemy w związku z przeżywanym stresem. Takie podejście może jednak potęgować negatywne emocje, które są w danym momencie przeżywane.
• Styl skoncentrowany na unikaniu. Występuje w dwóch wariantach i polega na angażowaniu się w czynności zastępcze lub poszukiwanie kontaktów towarzyskich. Zadaniem obu wariantów jest odsunięcie realnie występującego problemu na dalszy plan. 

Mobilizacja zamiast braku motywacji 

Intensywność odczuwanego stresu wzrasta wraz ze zbliżającym się terminem rozmowy kwalifikacyjnej. Warto jednak pamiętać, że im więcej czasu poświęcimy na właściwe przygotowanie do spotkania, tym większą pewność siebie będziemy odczuwać w trakcie rozmowy. Stres, który będzie nam wtedy towarzyszyć, zamiast demotywować będzie nas mobilizować do walki.

Przygotowania do rozmowy kwalifikacyjnej powinniśmy zacząć od zapoznania się z profilem firmy, do której się udajemy oraz z opisem stanowiska, na które aplikowaliśmy. Chcąc przyswoić dużą dawkę informacji powinniśmy pamiętać, że po intensywnej nauce pojawi się przejściowy stan poczucia, że niczego nie umiemy, mimo wielu godzin spędzonych na przyswajaniu informacji. Nasza wiedza stabilizuje się jednak podczas snu, dlatego wypoczynek i wyspanie się przed rozmową ma ogromne znaczenie. Przygotowanie do rozmowy kwalifikacyjnej to również zaplanowanie dojazdu, stroju oraz innych aspektów, dzięki czemu zminimalizujemy ryzyko nieprzewidzianych zdarzeń.

Co w sytuacji, kiedy mimo przygotowania stres odbiera nam chęci i wiarę w siebie? Warto przyjrzeć się swoim przekonaniom, ponieważ mogą okazać się zupełnie nieracjonalne. Jednym ze sposobów na identyfikowanie irracjonalnych przekonań jest technika poznawczej restrukturyzacji. Polega na rozpoznaniu swojego nastroju, określeniu towarzyszących nam myśli (np. „Moje doświadczenie nie jest adekwatne do wymagań na tym stanowisku”), a następnie znalezieniu obiektywnych dowodów – zarówno wspierających, jak i obalających to przekonanie. Dzięki temu możemy przyjrzeć się sytuacji z dwóch perspektyw i zebrać argumenty pozwalające na sformułowanie obiektywnej opinii. Jeżeli mimo wszystko wątpliwości nas nie opuszczą, możemy opowiedzieć o nich zaufanej osobie, która będzie mogła wypowiedzieć się na temat tej sytuacji z własnej perspektywy.

Inną metodą na obniżenie poziomu stresu, którą warto stosować nie tylko przed rozmową kwalifikacyjną, jest relaksacja mięśni, przykładowo według metody Jacobsona. Trening ten polega na napinaniu oraz rozluźnianiu poszczególnych grup mięśni, których relaksacja prowadzi do obniżenia poczucia napięcia powstałego w wyniku stresu. 

Stres podczas rozmowy 

W dniu rozmowy kwalifikacyjnej możemy czuć się zarówno podekscytowani, jak i przerażeni, ponieważ od tego spotkania będzie zależeć powodzenie całego przedsięwzięcia. Najczęściej wymienianymi objawami stresu, towarzyszącymi w sytuacjach takich jak rozmowa rekrutacyjna, są trzęsące się dłonie, drżący głos, nadmierne pocenie oraz wrażenie duszności. Rekruterzy mają tego świadomość, dlatego najczęściej zanim przejdą do szczegółowych pytań, zazwyczaj poruszają tematy, które pomagają kandydatowi odprężyć się. Warto również pamiętać, że samo przyznanie się do odczuwania stresu może sprawić, że poczucie napięcia znacznie zmaleje. Zawsze dobrze jest sygnalizować swoje potrzeby – jeśli czujemy, że otwarcie okna lub krótka przerwa poprawi nasze samopoczucie – powinniśmy to zakomunikować.

Bardzo pomocne w zwalczaniu dyskomfortu są również ćwiczenia oddechowe – wykorzystanie metody kwadratu oddechowego lub oddychania przeponowego. Warto nauczyć się ich wcześniej, ponieważ może to wpłynąć na poprawę samopoczucia w różnych niekomfortowych sytuacjach.

Pamiętajmy również, że stres pojawiający się w trakcie rozmowy kwalifikacyjnej jest normalnym, a nawet potrzebnym zjawiskiem. W trakcie przygotowań można nastawić się na jego obecność, a później wykorzystać go, aby mobilizował, zamiast demotywować. Mając wcześniej wszystko zaplanowane i przemyślane, dobrze jest wziąć głęboki wdech i zdobyć wymarzoną pracę.

Aleksandra Pałka

Senior Consultant w Hays Poland
Profil autora na LinkedIn