Czy home office jest korzystny dla pracowników?

Justyna Chmielewska

Wyniki badania Hays pokazują, że ponad 55% pracodawców oferuje swoim pracownikom tzw. home office, czyli pracę z domu. Dla zatrudnionych możliwość częściowego wykonywania obowiązków zawodowych zdalnie stanowi jeden z najbardziej pożądanych benefitów. Jest to rozwiązanie, o którym dyskutuje się coraz częściej, przy czym wiele mówi się zarówno o jego licznych zaletach, jaki i obawach związanych z wpływem częstej pracy zdalnej na efektywność.

Jakie są korzyści pracy zdalnej?

Patrząc na zagadnienie z perspektywy pracownika, jedną z największych zalet pracy zdalnej jest oszczędność czasu i pieniędzy, które ten musiałby przeznaczyć na dojazd do siedziby firmy. Innym plusem jest możliwość jeszcze bardziej elastycznego dopasowania godzin pracy do innych zobowiązań. Home office pozwala pracownikowi połączyć obowiązki zawodowe z życiem prywatnym – wizytą u lekarza, załatwieniem sprawy urzędowej, przyjęciem administratora budynku – bez konieczności brania urlopu. Wielu menedżerów i specjalistów ceni sobie również rozwiązanie, gdy przykładowo jeden dzień w tygodniu przeznaczony jest na pracę z domu. Wtedy bez codziennego biurowego hałasu, niezaplanowanych spotkań i próśb o pomoc, mogą skoncentrować się na realizacji zadań administracyjnych, raportach czy analizach.

Z perspektywy pracodawcy, niewątpliwą zaletą tworzenia kultury organizacyjnej, w której codzienna obecność w biurze nie jest obowiązkiem, a wielu pracowników ma możliwość częstego korzystania z home office, korzyścią są oszczędności związane z wynajęciem powierzchni biurowej, mediami czy zaopatrzeniem biura. Co więcej, oferując możliwość pracy zdalnej, firma zyskuje miano atrakcyjnego pracodawcy, który rozumie potrzeby swoich pracowników oraz dopasowuje swoją ofertę do potrzeb rynku. To z kolei jest niezwykle cenne w kontekście wyzwań w pozyskaniu i zatrzymaniu talentów w strukturze organizacji, z jakimi mierzy się obecnie wielu pracodawców.

Minusy pracy zdalnej

Pomimo licznych zalet pracy zdalnej, jest to rozwiązanie wiążące się z pewnymi zagrożeniami. Częsta i regularna praca poza biurem ma również swoje negatywne strony. Długofalowy brak bezpośredniego kontaktu ze współpracownikami może niekorzystnie wpływać na pracę zespołową, a tym samym realizację wspólnych celów. Pracownik, który często pracuje zdalnie, ryzykuje poczuciem osamotnienia lub wykluczenia, utratą możliwości dzielenia się wiedzą, a także ograniczonym lub opóźnionym dostępem do ważnych informacji. Oczywiście firmy oferujące swoim pracownikom możliwość pracy zdalnej powinny wypracować zasady i procedury, które odpowiednio uregulują przepływ informacji w firmie. Warto jednak pamiętać, że środowisko biurowe to nie tylko praca i oficjalne komunikaty, ale również poranne rozmowy przy kawie i przypadkowe spotkania na korytarzu, które mogą być źródłem wiedzy, a także nowych pomysłów i inspiracji, dzięki którym możemy poszerzać swoje horyzonty.

Zdarza się również, że osoby korzystające w znacznym wymiarze czasu pracy z rozwiązania home office ograniczają swoje wyjścia z domu, co ma negatywny wpływ na ich kondycję fizyczną i psychiczną. W wielu przypadkach pojawia się również problem z odpowiednią organizacją czasu pracy i rozgraniczeniem sfery prywatnej oraz zawodowej. Nawet w przypadku pracy wykonywanej w biurze zdarza się, że realizujemy swoje obowiązki zawodowe po wyjściu z pracy. Jednak gdy wykonujemy swoje obowiązki z domu, to odłączenie się od spraw zawodowych może być jeszcze trudniejsze. Praca trwająca przez niemalże cały dzień powoduje, że nie mamy możliwości regeneracji. W rezultacie ani w jednej, ani w drugiej sferze życia nie jesteśmy wystarczająco efektywni, co z kolei obniża poziom naszej motywacji.

Z perspektywy pracodawcy, brak oczekiwanej produktywności pracownika pracującego zdalnie przyczynia się do spadku zyskowności biznesu. Wyzwaniem dla menedżerów pozostaje również skuteczne zarządzanie osobami, z którymi na co dzień nie mają bezpośredniego kontaktu, zachowanie jedności w rozproszonym zespole, a także ustalenie zasad i pilnowanie harmonogramu – kto, kiedy, gdzie i w jakich godzinach będzie pracował.

Jak zminimalizować zagrożenia wynikające z pracy zdalnej?

Przede wszystkim należy jasno określić zasady pracy z domu oraz wzajemne oczekiwania – przełożonego i pracownika korzystającego z tego rozwiązania. Należy ustalić, jakie zadania powinny być wykonane podczas pracy zdalnej, a także w jaki sposób będą raportowane i rozliczane. Rolą pracodawcy jest również zadbanie o kwestie techniczne – jakość sprzętu, połączenie z siecią firmową, a także dostęp do danych. Aby nie utracić poczucia przynależności do zespołu, warto również rozważyć wyznaczenie dni lub określenie częstotliwości, z którą wszyscy pracownicy muszą stawić się w biurze na wspólne spotkania.

Warto również pamiętać, że praca zdalna nie jest idealnym rozwiązaniem dla wszystkich pracowników. Wymaga bowiem bardzo dobrej organizacji czasu pracy, samodzielności, samodyscypliny i umiejętności narzucenia sobie odpowiedniego tempa pracy. Po umożliwieniu pracownikowi korzystania z home office, warto zatem regularnie poruszać z nim kwestię zadowolenia z takiego rozwiązania. Zdarza się bowiem, że dla niektórych osób taka forma pracy w dłuższej perspektywie okazała się być męcząca, stresująca lub nieefektywna. Warto wtedy zastanowić się, czy nie lepszym rozwiązaniem będzie uelastycznienie czasu pracy w postaci ruchomych godzin jej rozpoczęcia.

Dynamiczny rozwój technologiczny, automatyzacja procesów oraz rosnąca mobilność społeczeństwa wskazują, że coraz więcej pracowników będzie decydować się na pracę zdalną – również w pełnym wymiarze czasu pracy. Chcąc pozostać atrakcyjnym pracodawcą na rynku, firmy powinny uwzględnić ten aspekt w swojej strategii zatrudnienia i odpowiedzieć na potrzeby pracowników. Jednak z drugiej strony zaczynamy obserwować trend odwrotny – chęć pracy w siedzibie firmy w pełnym wymiarze, lecz bez konieczności realizacji dodatkowych zadań w czasie prywatnym. W mniemaniu wielu pracowników jest to przepis na jasne rozgraniczenie życia zawodowego od prywatnego i zachowanie równowagi pomiędzy obiema sferami. Pracodawcom nie pozostaje zatem nic innego, jak otwarcie rozmawiać z pracownikami i – mając na uwadze specyfikę branży, cele biznesowe oraz uwarunkowania rynku – elastycznie reagować na ich potrzeby.